Vergiffenis staat op gespannen voet met het recht: enerzijds zet vergiffenis het recht buitenspel, anderzijds past ze bij het recht. Hoe werkt deze relatie precies? En wat is vergiffenis eigenlijk? Kunnen theologie, filosofie, rechtsgeleerdheid, geschiedbeoefening en literatuur ons hierover iets leren.

Kunnen wij onszelf geestelijk verheffen zoals de Baron von Münchhausen zichzelf lijfelijk uit het moeras verhief? Kunnen wij onze geest zó vormen, dat wij de ‘geestelijke adeldom’ verwerven?

Ja, dat kunnen wij, als we ons houden aan het aloude gezegde ‘Niet klagen, maar dragen en bidden om kracht’. We moeten werk maken van de cultura animi, de veredeling van de ziel, de vorming van de geest. Dat vereist een wilsakt, met andere woorden: daadkracht van de eigen, vrije wil.