Overzicht activiteiten 2010-2012
Theologie en de arbeidsmarkt van geestelijke verzorging: tussen vraag en aanbod
De Afdeling Katholieke Theologie van het Thijmgenootschap organiseerde een
Op vrijdag 11 mei 2012 in Klooster Marienburg, Den Bosch
Sprekers:
Prof. Dr. Frans Vosman, hoogleraar zorgethiek Tilburg University.
Dr. Christa Anbeek, hoofddocent bestaansfilosofie, Universiteit voor Humanistiek
Dagvoorzitter: dr. Stephan van Erp
Symposium van de Medische Afdeling: e-Health in Opmars
Op 1 maart 2012 organiseerde de Medische Afdeling van het Thijmgenootschap het symposium ‘e-Health in Opmars’, over de toenemende rol van informatie- en communicatietechnologieËn in de gezondheidszorg.
Uitnodiging Najaars Bijeenkomst Wijsgerige Afdeling
Zaterdag 12 november 2011 organiseerde de Wijsgerige Afdeling Thijmgenootschap een studiemiddag rond het thema ’ Friedrich Nietzsche en Charles Taylor over zin en moraal in de postmoderne situatie’.
Hoezeer verschillend ze ook zijn, Friedrich Nietzsche, denker van het nihilisme en ‘de dood van God’, en Charles Taylor, filosoof van de onvermijdelijkheid van zingeving, voor beiden staat vast dat de postmoderne mens in een identiteitscrisis verkeert door het verlies van een evidente betekenishorizon. Beiden erkennen ook dat het voor de huidige mens erop aan komt zich te leren bewegen te midden van de tegengestelde krachten van de moraal. Nietzsche en Taylor gaan echter uiteen in hun antwoord op de morele uitdaging van deze tijd: hoe weloverwogen te leven zonder finale zekerheden, en toch niet verlamd te raken door besluiteloosheid?
Beide inleiders, Michiel Meijer en Rob Compaijen, houden zich in hun onderzoek bezig met het probleem van de moraal in het tijdperk van het nihilisme.
Meer informatie en het volledige programma kunt u vinden op de pagina van de Wijsgerige Afdeling of downloaden via deze link: StudiemiddagWAT Najaar2011 (pdf).
Symposium: Instituties in Beweging
Op 15 oktober 2011 organiseren het Thijmgenootschap, de Stichting Thomas More en de Adelbertvereniging het symposium Instituties in Beweging in Nijmegen. Voor meer informatie kunt u de brochure downloaden, of de site van de stichting Thomas More bezoeken. Via deze site kunt u zich ook direct inschrijven.
Site van de Stichting Thomas More:
http://www.thomasmore.nl/activiteiten_symposia_lezing.php?activiteit=15
Brochure Symposium Instituties in Beweging (pdf)
Boekpresentatie Eelke de Jong
Boekpresentatie
Eelke de Jong, red., Wat zegt de crisis over onze moraal? Economie en verantwoordelijkheid,
Valkhof Pers 2011. Uitgave in de Annalen van het Thijmgenootschap.
Omschrijving:
De financiële crisis is nog niet voorbij, maar lijkt wel zo ver over het hoogtepunt heen dat er ruimte is voor reflectie op ethische vragen rond de crisis. Wie is verantwoordelijk? Hadden overheden en toezichthouders eerder maatregelen moeten nemen? Welke rol speelden de banken? Waren consumenten blind voor de risico’s van de leningen die ze namen?
Deze vragen worden helder en grondig besproken in het boek Wat zegt de crisis over onze moraal?
Prof. dr. Eelke de Jong (hoogleraar internationale economie Radboud Universiteit) is de initiatiefnemer van dit boek, en tekent voor een bijdrage en de redactie.
Lezing: Tine Halkes – controversieel en strijdbaar
Tine Halkes, de controversiële en strijdbare ‘kerkmoeder’van Nederland is op 90-jarige leeftijd op Witte Donderdag overleden. Wie was deze opmerkelijke feministische theologe? Wat is vandaag de betekenis van haar werk voor de positie van vrouwen in kerk en samenleving? Maaike de Haardt, bekleder van de Catharina Halkes leerstoel aan de Radboud Universiteit Nijmegen, bespreekt in een lezing en een interview het leven en werk van Tine Halkes. Deze lezing van het Soeterbeeck Programma vindt plaats op donderdag 12 mei 2011 van 20.00 – 21.30 uur in het Collegezalencomplex van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Catharina Halkes was de eerste hoogleraar Feminisme en christendom in Nederland. Van 1983 tot 1986 bezette zij deze leerstoel aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Zij werd, intellectueel en spiritueel, het gezicht van feministisch-theologisch Nederland. Het was haar een doorn in het oog dat vrouwen ondergeschikt waren in de door mannen gedomineerde kerk, samenleving en theologie. Zij maakte er haar levenswerk van om te zoeken naar nieuwe, bevrijdende vormen en gedachten. ‘De Geest waait waarheen Zij wil’, was een van haar motto’s: kerk en theologie zullen er wel bij varen als vastgeroeste machtsstructuren en een eenzijdige gerichtheid op mannen en ‘mannelijke’waarden worden losgelaten.
Haar naam zal voor altijd verbonden blijven met het bezoek van paus Johannes Paulus II aan Nederland in 1985. Als kritische rooms-katholiek mocht ze van kardinaal Simonis hem niet toespreken. Vervolgens stal ze de show op de eerste bijeenkomst van wat de vernieuwingsgezinde Acht Mei Beweging zou worden.
Wat is er terecht gekomen van de democratisering van de kerk en de doorbreking van de patriarchale tradities, die zij op het oog had?
Prof.dr. Maaike de Haardt is hoogleraar Religie en gender (Catharina Halkes/Unie NKV leerstoel) aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Drs. Elianne Keulemans, hoofd van het Soeterbeeck Programma gaat na de lezing met Maaike de Haardt in gesprek.
Meer informatie op www.ru.nl/sp/tinehalkes
Geloven…, wat is dat?
De Wijsgerige Afdeling van het Thijmgenootschap organiseert op zaterdag 28 mei 2011 een studiemiddag rond het thema ’geloven’.
De middag is als volgt opgebouwd:
1. Inleiding van dr. Stephan van Erp: Geloof: een voortgaande geschiedenis
Het christelijk geloof is een geloof in de historische figuur Jezus Christus. Het initiatief van dat geloof ligt bij God, die in relatie treedt met mensen. Wat betekent het om in deze tijd op deze wijze te geloven?
2. Inleiding van dr. Kees Jan Brons: Wat is geloof?
Wat is geloof? Is de idee van objectiviteit überhaupt verenigbaar met geloof? Welke objectiviteit zou zinvol kunnen zijn? De brede horizonstructuren van de geloofstaal en de verschillende aspecten van geloofsacten.
Debatreeks: Van Wieg tot Graf
Debatreeks over ethische dilemma’s in de gezondheidzorg.
De Rode Hoed organiseert samen met ZonMw vanaf januari 2011 de zesdelige debatreeks Van wieg tot graf. Een reeks die onder leiding van Inge Diepman, dieper in gaat op de ethische dilemma’s in de gezondheidzorg. Wie bepaald je kwaliteit van leven wanneer het einde in zicht komt? Moeten de mensen met een gezonde levensstijl betalen voor de mensen met een ongezonde levensstijl? Vanaf dinsdag 11 januari een maandelijkse discussie over de ethische dilemma’s van wieg tot graf.
Data:
Dinsdag 11 januari 2011:
Baby in beeld. Over nieuwe dilemma’s rond zwangerschap
Dinsdag 15 februari 2011:
Kind als proefkonijn? Over dilemma’s rond medicijnonderzoek bij jongeren
Dinsdag 15 maart 2011:
Beloning en straf in de gezondheidszorg. Over de prijs van ongezond leven
Dinsdag 12 april 2011:
Leven van pil naar pil. Over veelvuldig medicijngebruik bij ouderen
Maandag 16 mei 2011:
Zorg rond het levenseinde. Over kwaliteit van leven in de laatste levensfase
Woensdag 15 juni 2011 (slotdebat):
Van wieg tot graf. Ethische dilemma’s in de gezondheidzorg
Aanvang: 20.00 uur
Kaarten: € 10,- en € 9,- (CJP/studenten/Stadspas/65+), passe-partouts € 40,-; online aanmelden via www.rodehoed.nl en aan de kassa.
Informatie: www.rodehoed.nl en 020 638 56 06.
ZonMw stimuleert gezondheidsonderzoek en zorginnovatie Vooruitgang vraagt om onderzoek en ontwikkeling. ZonMw financiert gezondheidsonderzoek ̩n stimuleert het gebruik van de ontwikkelde kennis Рom daarmee de zorg en gezondheid te verbeteren. ZonMw heeft als hoofdopdrachtgevers het ministerie van VWS en NWO.
De Rode Hoed is een centrum voor discussie, reflectie en verdieping. Maatschappelijke vraagstukken op het snijvlak van cultuur, economie en politiek worden aan de orde gesteld in onze debatten, lezingen en symposia. De Rode Hoed is gevestigd aan Keizersgracht 102 te Amsterdam. Voor meer informatie kijk op www.rodehoed.nl.
Symposium: De imperatief van het genoom
De Medische Afdeling organiseert op donderdagmiddag 17 februari 2011 te Nijmegen een symposium met als onderwerp: “De imperatief van het genoomâ€.
In de huidige geneeskunde krijgt de kennis van onze genen een steeds prominentere plaats. Sinds de ontrafeling van het humane genoom komt het ontwikkelen van een individuele genenkaart steeds meer onderhandbereik. Hierbij dienen zich indringende vragen aan zoals: wat zijn de mogelijkheden, welke gevolgen zullen deze hebben met name voor de individuele persoon of anders gezegd, hoe wordt het mens-zijn en het mensbeeld erdoor beïnvloed.
Dit thema zal door drie inleiders worden verkend.
Prof. dr. H. Brunner zal de ‘state of the art’van de genetica in dit verband behandelen.
Prof. dr. H. Zwart zal in een filosofische beschouwing over genomics reflecteren over in hoeverre het mensbeeld aan veranderingen onderhevig is onder invloed van al deze moderne ontwikkelingen.
Prof. dr. G. Widdershoven zal de hiermee samenhangende ethische vragen tegen het licht houden.
Tenslotte zal er aan de hand van relevante casuïstiek een forumdiscussie worden gehouden onder leiding van mevr.dr.M.van den Muijsenbergh, huisarts.
Studiemiddag: Wat hebben zij met Augustinus
De Wijsgerige Afdeling van het Thijmgenootschap organiseert op zaterdag 6 november 2010 een studiemiddag rond het boek “Augustinus modern en postmodern gelezen, vijf filosofische interpretaties”.
Hedendaagse filosofen grijpen graag op Augustinus terug. In dit boek, onder redactie van Ren̩e van Riessen, gaan de auteurs na hoe Augustinus in onze tijd gelezen is door vijf hedendaagse filosofen: Martin Heidegger, Hannah Arendt, Karl Jaspers, Jacques Derrida en Jean-Fran̤ois Lyotard. Deze vijf interpretaties worden voorafgegaan door een schets Рin vogelvlucht Рvan de doorwerking van Augustinus door de eeuwen heen.
De middag is als volgt opgebouwd:
- Inleiding van Renée van Riessen: Hoe moeten we Augustinus nu lezen?
- Inleiding van Bert Blans over de visie op Augustinus van een zesde hedendaagse filosoof, Jean-Luc Marion.
- Gelegenheid om met de inleiders in gesprek te gaan.
Voor God spelen op de vierkante millimeter?
Het Thijmgenootschap stelt u graag op de hoogte van de volgende boekpresentatie, mede georganiseerd door de stichting Thomas More.
U kunt de flyer hier downloaden: Flyer Boekpresentatie (pdf).
Symposium: Wat zegt de crisis over onze moraal?
Wat zegt de crisis over onze moraal?
Symposium over economie en verantwoordelijkheid
2 december 2010 Educatorium Utrecht
Wat zegt de crisis over onze moraal?
Het lijkt dat de crisis over haar ergste punt heen is. Daardoor richt zich de aandacht niet meer zo op crisisbestrijding als wel op meer fundamentele vragen als: hoe heeft deze crisis kunnen ontstaan en kunnen we iets dergelijks in de toekomst voorkomen? Tijdens dit symposium gaan we in op de morele aspecten van deze vragen.
Het blijkt namelijk dat in de jaren voor het ontstaan van de crisis velen zich bewust waren dat het mis moest gaan. Wetenschappers en toezichthouders waarschuwden voor onhoudbare ontwikkelingen. Mensen in de praktijk voelden vaak wel aan dat wel erg gemakkelijk krediet verstrekt werd. Toch deed niemand iets. In ieder geval was het onvoldoende.
Dit roept vragen op als: Waar laten we ons als consumenten door leiden? Gaan we alleen voor het gewin op korte termijn? Wie is er verantwoordelijk voor om partijen in het gareel te houden? Wat is daarin de balans tussen toezichthouder en degene die de handel doen?
Tijdens dit gezamenlijke symposium van de Adelbertvereniging, het Thijmgenootschap en de Stichting Thomas More, besteden we aandacht aan deze morele kanten van de crisis. De sprekers gaan in op de onderscheiden posities en taken van consumenten, politieke leiders en toezichthouders. Wat kan wel en wat niet van hen verwacht worden?
Discussiemiddag Afdeling Katholieke Theologie
DeAfdeling Katholieke Theologie organiseert een discussiemiddag over het thema
THEOLOGIE EN DOGMATIEK: TUSSEN CATECHESE EN KRITIEK
Op vrijdag 8 oktober 2010, van 14.00 tot17.30 inde Manresazaal van klooster MariËnburg, St. Janssingel92 inDen Bosch (5 min. lopen vanaf het station).
De centrale plaats die de dogmatiek vroeger had in het curriculum van de theologiestudie lijkt te zijn verdwenen. De dogmatiek is verbannen naar de marge.
Betekent dit dat de theologiestudie haar focus, hart, zwaartepunt en samenbindend element is verloren? Is het een verzameling losse vakken geworden, waarvan studenten, docenten en onderzoekers niet meer weten wat ze met elkaar te maken hebben? Zorgt het gebrek aan inhoudelijke samenhang ervoor dat theologie ‘verdampt’wanneer ze moet integreren in een faculteit geesteswetenschappen?
Of heeft de theologie een ander hart gekregen? Is voor studenten, mede met het oog op een toekomstige beroepskeuze, de praktische theologie de kern geworden van de studie? Of voor studenten zonder een duidelijk beroepsperspectief misschien spiritualiteitsstudie? Maar kunnen pastoraat en spiritualiteit wel zonder dogmatiek?
Kiezen onderzoekers nu voor de bijbelwetenschappen of de (kerk-)geschiedenis als het wetenschappelijk hart van de theologie ter vervanging van de (vermeende) onvrijheid en vooringenomenheid van de dogmatiek?
Er zijn vragen rond het vak zelf. Hoe verstaan we ‘systematische theologie’en de verÂhouding tussen ‘fundamentaal theologie’, ‘dogmatiek’, ‘moraaltheologie’en ‘spiriÂtuaÂliÂteit’? Is dogmatiek meer dan catechese of verdediging van uitspraken van het leerÂgezag? Kan, anderzijds, dogmatiek alleen bestaan in de kritiek op de kerkelijk leer?
De voordrachten zullen worden gehouden door prof. dr. Herwi Rikhof, hoogleraar systematische theologie aan de Faculteit Katholieke Theologie van de Universiteit van Tilburg en door dr. Stephan van Erp, universitair docent systematische theologie aan de Faculteit der Theologie van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Vooraankondiging Studiemiddag: Augustus – Modern en Postmodern
Augustinus: modern en postmodern
Vooraankondiging studiemiddag
De Wijsgerige Afdeling van het Thijmgenootschap organiseert op zaterdag 6 november 2010 een studiemiddag rond het boek “Augustinus modern en postmodern gelezen, vijf filosofische interpretaties”.
Hedendaagse filosofen grijpen graag op Augustinus terug. In dit boek, onder redactie van Ren̩e van Riessen, gaan de auteurs na hoe Augustinus in onze tijd gelezen is door vijf hedendaagse filosofen: Martin Heidegger, Hannah Arendt, Karl Jaspers, Jacques Derrida en Jean-Fran̤ois Lyotard. Deze vijf interpretaties worden voorafgegaan door een schets Рin vogelvlucht Рvan de doorwerking van Augustinus door de eeuwen heen.
De middag is als volgt opgebouwd:
1 Inleiding van Renée van Riessen.
2. Inleiding van Bert Blans over de visie op Augustinus van een zesde hedendaagse filosoof, Jean Luc Marion.
3. Gelegenheid om met de inleiders in gesprek te gaan.
“Augustinus modern en postmodern gelezen, vijf filosofische interpretaties” is verschenen in 2009 bij DAMON; ISBN 9789055739622; prijs € 17,90.
Boekpresentatie Annalen-deel ‘Cultura animi’van Sebastiaan Roes
De secretaris van het Thijmgenootschap, prof. Sebastiaan Roes, heeft een boekje geschreven over ‘cultura animi’, een essay over de veredeling van de ziel dat als deel 98.2 verschijnt in de Annalen-reeks. In het essay betoogt de auteur dat wij door middel van studie, de beoefening van de deugden en het geloof moeten proberen iets van ons leven te maken. De presentatie vindt plaats op woensdagavond 30 juni 2010 van 18:00 tot 20:00 uur in Boekhandel Roelants (vestiging Lux) in Nijmegen,
Studiemiddag Wijsgerige Afdeling
Metafysica en/of levensbeschouwing
Uitnodiging studiemiddag
De Wijsgerige Afdeling van het Thijmgenootschap organiseert een studiemiddag over’Metafysica en/of levensbeschouwing’naar aanleiding van het zojuist verschenen boek ‘Wilhelm Dilthey: De onmogelijkheid van de metafysica’(vertaling en annotatie Gerrit Steunebrink & Koenraad Verrycken, Damon, 2010).
Dit boek bevat de Nederlandse vertaling van een tekst van Dilthey over de onmogelijkheid van de metafysica, voorafgegaan door een inleiding over Diltheys metafysicakritiek van de hand van Verrycken en gevolgd door een essay van Steunebrink – ‘Metafysica in een wetenschappelijk tijdperk’–, waarin de auteur een kritische discussie aangaat met de these van de onmogelijkheid van de metafysica zoals deze naar voren wordt gebracht in de hermeneutische filosofie van Dilthey, Heidegger en Gadamer.
De middag is als volgt opgebouwd:
1. Inleiding van Gerrit Steunebrink die zijn positie ten opzichte van Dilthey uiteenzet; hij verdedigt de blijvende zin van metafysisch denken.
2. Coreferaat van Gerard Visser die reageert op het betoog van   Steunebrink.
3. Gelegenheid om met de inleiders in gesprek te gaan.
Na afloop is er nog gelegenheid om gezamenlijk een glas te drinken.
Tijd: zaterdag 12 juni 2010, 13.30 – 17.00 uur.
Plaats: de bibliotheek van de Geert Grote Universiteit te Deventer.
Symposium: “Tussen Scylla en Charybdis”
Op 3 mei aanstaande organiseert de rechts- en Bestuurkundige afdeling van het Thijmgenootschap een symposium met het thema
‘Tussen Scylla en Charybdis, het academisch juridisch onderwijs in woelige wateren’
De maatschappij juridiseert in hoog tempo en heeft grote behoefte aan juristen met een gedegen kennis van het Nederlands positief recht. Daarnaast dienen juristen bestand te zijn tegen grote maatschappelijke druk en te beschikken over hoge ethische en morele standaards. Ook gezien de grote vertegenwoordiging van juristen in onder meer overheid en bestuur, mogen aan hun kennis en waardenpatroon hoge eisen worden gesteld.
In groot contrast met deze maatschappelijke vraag, staat de steeds geringere aandacht in het juridisch onderwijs voor het geldende Nederlandse recht en voor na te streven hogere waarden. Door een krimpende eerste geldstroom en zeer beperkte mogelijkheden voor externe financiering, staan de kwaliteit van het onderwijs en daarmee van de juristen onder druk.
In het symposium belichten vier sprekers deze tendensen, ieder vanuit een eigen invalshoek en visie. Alhoewel het juridisch onderwijs central staat, is deze discussie van belang voor het gehele hoger onderwijs
Thijmessay genomineerd voor Socrates Wisselbeker
Het Thijmessay ‘Niets cadeau. Een filosofisch essay over de ziel’, geschreven door Gerard Visser, is genomineerd voor de Socrates Wisselbeker. Deze prijs wordt jaarlijks toegekend aan het prikkelendste filosofische essay. De winnaar wordt bekend gemaakt tijdens de Nacht van de Filosofie, die zal plaatsvinden op 9 april a.s., in Felix Meritis, Amsterdam.
Zie voor meer informatie over deze happening: Maand van de Filosofie.
