Polarisatie en Perspectief

In Nederland maar ook daarbuiten lijken we getuigen te zijn van toenemende polarisatie. Is polarisatie altijd negatief? Kan polarisatie niet evengoed tot nieuwe invalshoeken en creatieve oplossingen voor moeilijke problemen leiden? Deze bundel zoomt niet alleen in op de oorzaken en effecten van polarisatie, maar ook op de vraag hoeveel polarisatie een democratische rechtsstaat kan verdragen.

Harde discussies in talkshows. Verscherping van debatten in de Tweede Kamer. Avondklokrellen. Klimaatgekkies. Brexit. De bestorming van het Amerikaanse Capitool. In Nederland maar ook daarbuiten lijken we getuigen te zijn van toenemende polarisatie. Tegenstellingen tussen groepen nemen toe en mensen komen steeds sterker tegenover elkaar te staan. Voor het desastreuze effect van groeiende belangenconflicten wordt vaak gewaarschuwd. De fundamenten van de democratische rechtsstaat kunnen erdoor worden aangetast. Sociale cohesie en het vertrouwen in sociale instituties worden ondergraven, partijstandpunten belangrijker dan inhoudelijke argumenten. De kwaliteit van wetgeving daalt en de bereidheid om antidemocratische maatregelen te accepteren neemt toe. Maar hoe overtuigend zijn deze waarschuwingen? Is polarisatie altijd negatief? Kan polarisatie niet evengoed tot nieuwe invalshoeken en creatieve oplossingen voor moeilijke problemen leiden? Andere stemgeluiden kunnen gehoord worden, oude denkpatronen uitgedaagd. Bovendien zijn tegenstellingen en meningsverschillen niet alleen onvermijdelijk maar ook kenmerkend voor een democratische rechtsstaat. Vandaar dat deze bundel niet alleen inzoomt op de oorzaken en effecten van polarisatie, maar ook op de vraag wat polarisatie precies is en hoeveel polarisatie een democratische rechtsstaat kan verdragen.

De bundel Polarisatie en Perspectief bevat bijdragen van Frank van den Heuvel, Ronald Tinnevelt, Jacquelien van Stekelenburg, Marlies Honingh, Rens Vliegenthart, Femke Bakker, Andreas Kinneging. Bekijk de inhoudsopgave van het boek op het tabblad “Inkijkexemplaar”.

Mr. Frank A.M. van den Heuvel is maatschappelijk ondernemer op het gebied Public Affairs en Governance en heeft toezichtfuncties bij Vereniging Eigen Huis, afvalbedrijf Saver, Slibverwerking Noord-Brabant, Uniper Benelux, Centramed en coöperatie Vitelia. Daarnaast bekleedt hij diverse maatschappelijke functies op het gebied van maatschappij, katholiek onderwijs, sport & politiek. Hij publiceert veelvuldig artikelen, essays en columns over onderwerpen op het snijvlak van bedrijfsleven, overheid/politiek & maatschappij. Samen met Patrick Overeem publiceerde hij het boek Een vitale rechtsstaat (2019). Prof. dr. Ronald Tinnevelt is als hoogleraar Rechtsfilosofie verbonden aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Radboud Universiteit. Hij verricht onderzoek naar de weerbaarheid van de democratische rechtsstaat en de idee van mondiale rechtvaardigheid. Specifiek richt hij zich op de vraag welke rol de concepten van verantwoordelijkheid en schuld spelen in het denken over structurele vormen van onrechtvaardigheid. Recent redigeerde hij het boek De verschillende gezichten van armoede (2019).