Publicaties

‘Daarom prijs ik altijd de macht en de kracht van de liefde zoveel als ik kan’ – Socrates, in Plato’s Symposium. Wat is toch die liefde – eros in het Grieks – die de grote wijsgeer Socrates zo hartstochtelijk prijst. Kort gezegd: ons verlangen naar schoonheid, in al haar lichamelijke maar vooral ook geestelijke verschijningsvormen. [...]

Kunnen wij onszelf geestelijk verheffen zoals de Baron von Münchhausen zichzelf lijfelijk uit het moeras verhief? Kunnen wij onze geest zó vormen, dat wij de ‘geestelijke adeldom’ verwerven? Ja, dat kunnen wij, als we ons houden aan het aloude gezegde ‘Niet klagen, maar dragen en bidden om kracht’. We moeten werk maken van de cultura [...]

Wanneer bent u geboren? Hoe zag Nederland of uw land van herkomst er toen uit? Wat zijn uw eerste herinneringen? Hoe was uw puberteit? Welk boek en welke muziek hebben de meeste indruk op u gemaakt? En later in uw leven – hoe hebben u en uw partner besloten wie er (hoofdzakelijk) voor de kinderen [...]

Hoewel Socrates het als de belangrijkste opdracht in het leven van een mens beschouwde de psuchè te leren kennen, is de ziel tegenwoordig uit het wetenschappelijke en het filosofische discours verdwenen. Daar staat tegenover dat de omgangstaal het woord nog onverminderd koestert. Sterker nog, zij duldt geen equivalenten naast uitdrukkingen als ‘iemand op de ziel [...]

Levensbeschouwelijke vorming is een gerespecteerd en gewaardeerd vak in het onderwijs, waaraan zowel de theologie als de filosofie aan universiteit en hbo hun bijdrage leveren. Tegelijk opereert het vak levensbeschouwing in een moeilijk veld dat gekenmerkt wordt door problemen die verband houden met de verzwakking van de levensbeschouwelijke identiteit van scholen en het cultureel-religieus pluralisme [...]

Hedendaagse kunst verwondert door een nieuwe openheid voor het spirituele. Lange tijd hield moderne kunst zich afzijdig van het religieuze en het spirituele, maar vandaag de dag brengt de kunst deze juist tot leven in nieuwe vormen, beelden, klanken, installaties. De verschuiving van traditionele religies naar spiritualiteit en de toenemende invloed van niet-westerse kunstvormen spelen [...]

Literatuur raakt de ziel, ze kan de ziel vormen en verheffen of bederven. Dat wist Plato al en daarom ontwikkelde hij een filosofische kritiek van de literatuur, terwijl Aristoteles de essentie van de tragedie doorgrondde. Maar na de Oudheid hebben filosofen de literatuur eeuwenlang links laten liggen. In de 19de en vooral in de 20ste [...]

Vóór de komst van foto en film, radio, televisie en internet, was kennismaking met andere culturen – het begin van ‘het globaliseringsproces’ – gebaseerd op informatie die reizigers verschaften, objecten die zij meebrachten, contacten die zij legden. Handelswegen, evenals de routes waarlangs migraties plaatsvonden en militaire en wetenschappelijke expedities trokken, waren altijd ‘cultuurwegen’. Zij schiepen [...]

Wetenschap en technologie behoren tot de sterkste krachten in onze samenleving. Niet alleen vermeerderen ze onze kennis op velerlei gebied en maken ze middels technische snufjes ons leven aangenamer (of juist tragischer). Nee, wetenschap en technologie doordringen alle aspecten van ons sociale weefsel, en beïnvloeden zodoende ons zelfbeeld, de manier waarop wij onself als mens [...]

Tomaten uit Spanje, appels uit Chili, sperziebonen uit Ethiopië, biefstuk uit Argentinië: voedsel komt uit alle windstreken op ons bord. Maar globalisering heeft een prijs. Klimaatveranderingen, bevolkingsgroei, toenemende vraag naar biobrandstoffen en eiwitrijk voedsel, en verstedelijking hebben grote invloed op onze wereldwijde voedselproductie. Is de aarde nog wel in staat de wereldbevolking te blijven voeden? [...]